"Rặng núi ma" dưới lớp băng Nam Cực
Những bức ảnh đầu tiên về một trong những nơi tận cùng chưa được khám phá của hành tinh vừa được các nhà khoa học tiết lộ trong tuần này: một rặng núi khổng lồ ngang với rặng Alps bị chôn dưới lớp băng dày hơn 1,5km của Nam Cực.
Cảnh chụp một căn cứ của các nhà thám hiểm tại Nam Cực tháng 5-2010 - Ảnh: AP
Thông tin được các nhà khoa học đưa ra tại hội thảo Năm quốc tế về vùng cực tại Oslo, Na Uy diễn ra trong tuần này. “Dãy núi ma”, được đặt tên Gamburtsev, được một nhà khoa học Nga phát hiện năm 50 trước ở phía đông Nam Cực, song “mặt mũi” của nó vẫn là một bí ẩn.
Những bức ảnh được xây dựng bởi kỹ thuật quét sóng rađa cho thấy quy mô của những đỉnh núi đá, có đỉnh đạt đến độ cao 2.400m, những thung lũng sông, hồ… tất cả đều bị chôn vùi dưới băng. Diện tích của rặng núi tương đương bang New York của Mỹ.
“Những gì chúng tôi giới thiệu trước đó là một sự ước đoán dựa trên dữ liệu trọng lực - một chút của công cụ phân tích thô. Điều chúng tôi đưa ra tại cuộc gặp này là những dữ liệu rađa. Nó giống như chuyển từ việc dùng một cây viết ngòi to sang một cây bút chì ngòi nhọn vậy”, Robin Bell, nhà nghiên cứu cấp cao tại đài quan sát trái đất Lamont-Doherty tại New York, phát biểu.
Một nhóm các nhà khoa học đến từ bảy quốc gia đã trải qua hai tháng tại vùng cực lạnh giá để tiến hành cuộc thu thập dữ liệu địa chất sử dụng các thiết bị tinh vi được gắn trên máy bay. Cuộc thu thập diễn ra cuối năm 2008 đầu năm 2009, song dự kiến phải mất đến vài năm để phân tích cả một núi dữ liệu tương ứng với hàng triệu bức ảnh.
Rìa thềm băng tiếp giáp biển tại Antarctic Peninsula, phía bắc Nam Cực - Ảnh: AP
Thềm băng Đông Nam Cực có diện tích hơn 15 triệu km2 - Ảnh: swisseduc.ch
"Đó không phải là một dãy núi lửa - nhà khoa học Kathryn Rose, thuộc Cơ quan nghiên cứu Nam Cực Anh, cho biết. Theo Rose, dữ liệu mới cũng cho phép con người có được cái nhìn sâu hơn về quá trình phát triển của thềm băng Đông Nam Cực rộng hơn 15 triệu km2. Thông tin này cũng quan trọng trong việc nghiên cứu khả năng tan chảy của thềm băng do biến đổi khí hậu.
"Chúng tôi đang đau đầu trước câu hỏi làm thế nào những ngọn núi này được hình thành và tại sao chúng vẫn còn ở đó. Nhưng tôi nghĩ chúng tôi có được những dữ liệu cần thiết để giải câu đố”, nhà khoa học Bell lạc quan.
TRẦN PHƯƠNG (Theo LiveScience